We gaan onder mijn voorzitterschap proactief, spannende en bruisende debatten organiseren, juist ook over lastige thema’s (migratie, luchtvaartkrimp, vleestaks, decentralisatie zorg, eerlijke belastingen, etc.) en de grote kwesties (zoals ongelijkheid, betaald werk voor iedereen die dat wil en kan, klimaat, inclusieve integratie, de ontsporing van de rechtsstaat, en internationale solidariteit).
We gaan met die debatten samen grote, nieuwe ideeën ontwikkelen als alternatief voor huidige stelsels sociale zekerheid, arbeid, zorg, onderwijs, belastingen, volkshuisvesting. En verstrekkende voorstellen voor snellere eerlijke klimaat- en duurzaamheidstransities, en voor een inclusieve samenleving en een rechtvaardige overheid.
We stellen gezamenlijk een nieuw groot, verbindend verhaal samen, gericht op de middellange termijn, concreter dan ons beginselprogramma, abstracter dan ons verkiezingsprogram. In deze nieuwe sociaaldemocratische agenda staan vele uiteenlopende systeem verbeteringen, zoals die in mijn boek worden genoemd. Een verhaal met een nieuw perspectief op een sociaaldemocratische samenleving, als alternatief voor de huidige ontspoorde neoliberale samenleving. Waarin we de verzorgingsstaat en de democratische rechtsstaat weer opbouwen, met bestaanszekerheid en solidariteit. Met aandacht voor de menselijke maat, de mogelijke gevolgen voor de praktijk van het dagelijks leven, het daar aanwezige onrecht en het gebrek aan beleefd respect, zoals ook het project “Van Waarde” deed. Zo groeit een nieuw rechtvaardig sociaal contract. Als partijvoorzitter lever ik zelf ook een inhoudelijke bijdrage (zie mijn boek!). De nieuwe agenda en de bijbehorende visie worden door de leden op het congres in deze zittingsperiode van de partijvoorzitter vastgesteld.
Het debat moet inspirerend, gedurfd, aantrekkelijk, en open(baar) zijn. Met betrokkenheid van leden, ervaringsdeskundigen, professionals, wetenschappers en politici. En met betrokken maatschappelijke organisaties en actiegroepen – van Black Lives Matters en Extension Rebellion tot FNV/CNV, de Bijstandsbond, Milieudefensie, Greenpeace, Urgenda, Caring Farmers, Amnesty, de Woonbond, de Bond Precaire Woonvormen, de Werkgroep Gelijke Behandeling Volkshuisvesting, actiegroep Recht op de Stad en Wij Staan Op. Met spraakmakende internationale sprekers ook, als Thomas Piketty, Jacinda Adern en Alexandria Ocasio-Cortez. Alsook met de mensen die over onze partij schrijven en hen die daarin geïnterviewd worden, zoals de recente boeken van Wilco Boom en van Duco Hellema en Margriet van Lith. Ik ga zorgen dat je daarbij wilt zijn!
We zorgen dat het debat niet vrijblijvend is. Met echte ledendemocratie zorg ik ervoor dat het debat tot richtinggevende besluitvorming leidt, die transparant wordt uitgevoerd. Adviezen belanden niet in de la, maar zichtbaar in de agenda van iedere PvdA-politicus en -bestuurder.
We omarmen en faciliteren de tegenspraak en tegenmacht in onze PvdA. Tegenspraak en tegenmacht houdt ons scherp en kan tot betere oplossingen leiden. Een open houding leidt tot veel meer kracht, vooruitgang, gezelligheid en respect.
Bij veel jongere en nieuwe leden is er te weinig binding met onze beweging. Scholing is nog teveel operationeel op bijv. praktisch raadswerk gericht, te weinig op onze idealen/ideologie, onze inhoud. Ik wil dit verbeteren, met aparte leergangen voor alle leden. En studiegroepen over kritische literatuur. Zo komen verheffing, ontmoeting en ontspanning bij elkaar.
Linkse samenwerking/kabinetsformatie
Naast GL gaan we ook tenminste SP bij linkse samenwerking betrekken, hoe lastig dat ook misschien is. Ook andere linkse partijen kunnen zich aansluiten.
Een nieuwe sociaaldemocratische partij, die meer is dan de som der delen, is het uiteindelijk doel, maar niet zonder draagvlak te organiseren – dat vraagt tijd, om elkaar beter te leren kennen, te respecteren en te vertrouwen. Beter goed, dan snel. Maar tegelijkertijd moeten we ook het momentum benutten dat we nu alle drie even klein zijn. We gaan in de komende zittingsperiode van de partijvoorzitter hierover besluiten nemen, waarbij leden uiteraard nauw betrokken worden en het laatste woord hebben.
We moeten alleen meeregeren bij een voldoende inhoudelijk links regeerakkoord. Er moet echt genoeg te halen zijn. Alleen nog rechtser beleid tegenhouden is onvoldoende om steun te geven. We moeten niet weer dossiers uitruilen, en we moeten ook geen toenemend onrecht en ongelijkheid faciliteren. Het document van VVD/D66 is inhoudelijk zwaar onvoldoende om inhoudelijk mee te kunnen regeren. Rutte en Hoekstra hebben ook nog steeds niet laten zien dat zij hun lessen over een andere bestuursstijl en herstel van de rechtsstaat geleerd hebben – integendeel. Dit ondermijnt het vertrouwen van de burger in de politiek en in de overheid.
Nu VVD/CDA definitief hebben aangegeven niet met PvdA/GL inhoudelijk te willen spreken, moeten we inzetten op gezamenlijke linkse oppositie, met een links schaduwkabinet van tenminste PvdA, SP en GL, en een links alternatief regeerakkoord. We moeten de formatie over rechts niet steunen, en ook geen gedoogsteun leveren – we geven geen steun aan de begrotingen en maken geen dealtjes over rechts regeringsbeleid. Buiten het parlement gaan we het maatschappelijk verzet mee organiseren – met stakingen en protestacties.
We bevorderen gezamenlijke TK-fractievergaderingen met tenminste GL én SP, waar gezamenlijk standpunten worden geformuleerd en de woordvoerderschappen in debatten verdeeld worden. We gaan zoveel mogelijk de fractieondersteuning bundelen.
We gaan werken aan een nieuwe strategie tegen de groei van extreemrechts en de verschuiving van het politieke centrum naar rechts. We moeten de sprookjes en het gevaarlijke gedachtengoed van extreemrechts actief ontmaskeren en bestrijden. Hun strategie van provoceren en fatsoengrenzen verleggen, met ondermijning van de instituties van de democratische rechtsstaat, vraagt om een actieve, assertieve tegencampagne. Ik wil daarbij met zoveel mogelijk partijen en instanties samenwerken. Zorgen dat het debat en de verkiezingen over de echte problemen van mensen gaat, in plaats van over zondebokken en Zwarte Piet. Zorgen dat feiten weer tellen en onderscheiden worden van waanzinnige denkbeelden en complotten.
Bij de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen komt er tenminste een inhoudelijk stembusakkoord, met de afspraak elkaar niet los te laten, met tenminste GL én SP. Als het mogelijk is verder te gaan, bijv. met een gezamenlijke lijst, dan zal ik dat steunen en bevorderen.
Bij komende gemeenteraadsverkiezingen gaan we samenbundeling op links zoveel mogelijk bevorderen en faciliteren.
We gaan een gezamenlijke werkgroep instellen met de drie partijvoorzitters en politiek leiders om samenwerking en samenbundeling te bevorderen en te coördineren.
We gaan meervoudige lidmaatschappen van de drie partijen tegelijk volledig mogelijk maken.
We gaan op links gezamenlijke projecten opstarten, zowel inhoudelijk als actiegericht. We gaan samenwerking en samenbundeling tussen de wetenschappelijke bureaus en andere zusterinstellingen bevorderen.
We gaan jaarlijks een gezamenlijk links festival organiseren op 1 mei, met ook toneel, dans, Avant Garde muziek, poëzie. Daar kunnen PvdA, GL en SP, en ook de vak- en andere maatschappelijke bewegingen, heel mooi op samengaan. We geven onze culturele leden, dat zijn er veel, daar ook een plek in. Zo laten we zien dat links niet zuur is, maar zoet kan zijn. Zonder de scherpte te verliezen.
Echte ledendemocratie
Door veel meer proactief debat te organiseren en door mensen met elkaar in verbinding te brengen gaan we ervoor zorgen dat besluitvorming zich kan beperken tot grote thema’s en echte meningsverschillen.
We gaan de formele ledendemocratie niet beperken, zoals het rapport van de werkgroep ledendemocratie wil, maar juist uitbreiden.
Naast de gewesten worden ook de landelijke netwerken voorportaal van de Stemkamer. Besluitvorming in voorcongressen bij gewesten en netwerken is onderdeel van de besluitvorming van het congres. Rechten van leden mogen daar niet meer beperkt worden.
We gaan de agenda’s en besluiten van partijbestuur weer publiceren, tenzij er echt geheimhouding vereist is. Zoals nu de statuten al heel lang vereisen, maar niet wordt uitgevoerd. Het partijbestuur moet weer geloofwaardig worden op haar statutaire taak voor de handhaving van de regels en besluiten,.
We gaan weer tenminste drie politieke ledenraden en één congres per jaar organiseren. Dat kan best op een minder kostbare wijze. Daarmee zorgen we ervoor dat er ieder kwartaal een niet-vrijblijvend gesprek plaatsvindt tussen leden en onze politici. Alle TK- en EK-fractieleden en alle eventuele bewindslieden doen daar actief aan mee. Dat is verplicht. Ze zijn de hele bijeenkomst aanwezig, niet alleen wanneer zij mogen spreken.
We blijven mogelijk maken dat leden aan (voor)congressen, Politieke Ledenraden en netwerkbijeenkomsten ook digitaal kunnen deelnemen, ook na corona.
We zorgen voor training en facilitering van gewesten en netwerken bij het houden van voorcongressen opdat iedereen gehoord kan worden en kan deelnemen, zonder inbrengen, discussies en besluitvorming te beperken. Bij grote onderwerpen, zoals een verkiezingsprogramma, organiseren we het bijv. thematisch op verschillende momenten. We zorgen dat daar voldoende tijd voor is in de planning en vermengen voorcongressen niet met inleidingen, talkshows e.d.
Het presidium gaat veel onafhankelijker opereren van het partijbestuur (PB) en de TK-fractie. Hoofdpunt is dat zij de ledendemocratie moeten faciliteren, niet de ledenrechten beperken. Ze zorgen dat het proces goed loopt, door leden en partijgremia vroegtijdig met elkaar in gesprek te brengen en te zorgen dat indieners van voorstellen zich gewaardeerd en gefaciliteerd voelen.
Moties over personen moeten altijd behandeld worden als de indiener dat wenst. Over de toelaatbaarheid van actuele moties worden betere, objectiveerbare criteria gehanteerd op transparante wijze. Bij twijfel worden ze toegelaten.
De Ledenkamer moet technisch en organisatorisch veel beter. We zorgen voor goede moderatie van het debat op de digitale ledenkamer. En we zorgen dat (bijna) gelijk luidende stemmen bij elkaar gebracht worden opdat er vervolgens over de hoofdlijnen gediscussieerd kan worden.
We organiseren een permanente, thematische digitale ledenkamer en we modereren die goed.
We gaan veel meer gebruik maken van ledenraadplegingen, zoals ontwikkeld door Het Rode Nest. Afdelingen, gewesten en netwerken faciliteren we daarbij.
De Verenigingsraad (VR) heffen we op. Het is nu vis noch vlees. De huidige formele taken gaan naar het congres, dat daarmee ook beslist over begroting en verenigingszaken. Er komt een apart platform voor overleg tussen voorzitters van gewesten, grote afdelingen en regionale samenwerkingsverbanden van afdelingen.
We bevorderen actief openbaarheid en transparantie, onder meer met een veel beter motievolgsysteem. De stand van zaken van uitvoering van besluiten wordt iedere PL en congres geagendeerd. We gaan zorgen dat besluiten worden uitgevoerd en niet in een la belanden.
In het PB krijgt ieder lid een transparante portefeuille, waarop de portefeuillehouder door iedereen in de partij aanspreekbaar is.
We stoppen met achterkamertjes en inner circles die besluiten voorkoken. De reguliere aanwezigheid van niet PB-leden bij PB-vergaderingen wordt beperkt. Nu is het partijbestuur soms in de minderheid bij partijbestuur vergaderingen.
Veel betere communicatie en vrijwilligers meer inzetten
We gaan faciliteren dat leden elkaar digitaal kunnen benaderen, tenzij ze expliciet hebben aangegeven mails van leden/netwerken/afdelingen/gewesten niet te willen ontvangen (een opt-out systeem, in plaats van het huidige opt-in systeem).
De PvdA is een vereniging van leden! Hun ervaring en kennis moeten we veel meer inzetten. We gaan deelname van leden aan onze landelijk netwerken veel beter promoten en faciliteren. Veel leden zijn vooral thematisch geïnteresseerd. Alle netwerken hebben tenminste eenmaal per jaar een bijeenkomst met een TK-lid.
We gaan zorgen dat iedereen die ons mailt of schrijft, ook onze EK- en TK-fracties, per direct een ontvangstbevestiging krijgt, en een inhoudelijke reactie binnen een week. Als er onverhoopt meer tijd nodig is, dan wordt dat gemeld. We monitoren de snelheid en tevredenheid over de communicatie. Iedere bestuurder en politicus in of namens onze partij moet bereikbaar zijn en netjes en tijdig antwoorden op vragen. We gaan zorgen dat ze daar beter bij gefaciliteerd worden.
We gaan leden veel meer actief als vrijwilliger inzetten. Er zit zoveel kennis en ervaring bij onze ruim 40.000 leden. De ondersteuning hiervan wordt uitgebreid. Vrijwilligers zijn uitstekende ambassadeurs voor onze partij!
Lidmaatschap maakt actief meedoen en democratische inbreng mogelijk. Het Toekomstlab was een voorbeeld van een goed idee, dat rampzalig slecht werd uitgevoerd. Als je om ideeën vraagt, laat dan zien wat je er wel of niet mee hebt gedaan en waarom. Dat geldt ook bijv. bij een inbreng voor een verkiezingsprogramma. We gaan dat veel beter organiseren en beleggen.
We zorgen dat er een nieuw aantrekkelijk en inspirerend maandblad komt, zo mogelijk samen met GL en SP. Tegen kleine extra contributie ontvang je dat in papieren editie, anders in digitale vorm. Opiniërend, met ruimte voor tegenspraak, informatief en actueel.
We gaan de afdelingsbesturen ontlasten van bureaucratische verplichtingen als werkplan en jaarverslag en helpen om de afdeling weer aantrekkelijk te maken door inhoudelijke en actiegerichte bijeenkomsten, met voldoende ontmoeting. Er komt regionale ondersteuning om kleine afdelingen te ontlasten.
We gaan afdelingen ieder jaar koppelen aan een andere afdeling voor een bezoek aan elkaar, zodat ze van elkaar kunnen leren en er meer gezamenlijkheid ontstaat.
Verjonging en verbreding naar praktisch geschoolden, diversiteit
De aantrekkingskracht van de partij voor jongeren moet sterk verbeteren door de partij ‘the place to be’ te laten zijn voor vernieuwende, grote ideeën, een spannend debat en concrete actie. We gaan dat krachtig organiseren.
We gaan nieuwe actieve bestuurders en politici veel beter begeleiden, maar tegelijkertijd voldoende ruimte geven om de dingen anders te doen. Teveel initiatieven worden nu ontmoedigd. We gaan de ervaren leden beter scholen om daar beter mee om te gaan. Initiatieven vanuit de leden worden maximaal ondersteund.
We organiseren een hulpnetwerk voor politiek ombudswerk. Met ook een digitale vraagbaak. Met veel lokale vrijheid voor de invulling. We gaan veel activistischer politiek bedrijven, in de wijken en bedrijven. Zodat onze PvdA veel meer zichtbaar wordt. Met zwartboeken en maatschappelijke actie. Dat gaan we veel beter faciliteren. Er zijn periodiek landelijke acties, waarbij afdelingen lokaal invulling kunnen geven. We zetten succesvolle acties en ombudswerk regelmatig in het zonnetje en zorgen dat we van elkaars ervaringen en kennis kunnen leren. Als er maatschappelijke actie is, dan zijn wij er ook.
Er komt tenminste ieder kwartaal een aantrekkelijke, informatieve landelijke bijeenkomst voor nieuwe leden. Ieder lid krijgt een informatiepakket en een buddy, een daarop getraind ervaren lid, om wegwijs te geraken in onze partij en actief lidmaatschap te bevorderen.
De Jonge Socialisten (JS) moet weer een broedplaats worden van lastige vernieuwers. In overleg met JS en Taskforce verjonging gaan we gerichte wervings- en begeleidingsacties op jongeren, ook praktisch geschoolde jongeren, De JS-bestuursleden krijgen een bestuursvergoeding ter hoogte van het minimumloon en een OV-kaart. De JS en de Taskforce verjonging krijgen een budget voor een plan ter verbetering van de deelname.
We stellen een actieplan op voor diversiteit, samen met het Netwerk diversiteit, het Roze Netwerk en de Rooie Vrouwen. Er komen scholingen om diversiteit te bevorderen. Scouting en begeleiding kan en moet veel beter.
Geloofwaardig en integer leiderschap, financiën
Het belang van onze partij staat voorop. Waar het belang van de partij geschaad wordt, treedt de voorzitter op.
We scherpen de regels en de naleving van integriteits- en gedragsregels aan, onder meer over nevenactiviteiten in andere organisaties en bedrijven van onze politici en bestuurders, over seksuele intimidatie, en over het ontvangen van giften. We doen dat uiteraard zorgvuldig.
We gaan in overleg met onze zusterinstellingen bezien waar betere samenwerking tot grotere efficiency kan leiden.
We gaan de beloning van bezoldigde bestuurders (voorzitter en internationaal secretaris) met tenminste 20% verlagen. Die zijn nu absurd hoog (bijna driemaal modaal). Persoonlijk neem ik genoegen met een modaal inkomen. De rest stort ik in de partijkas.
De afdrachten van bestuurders en politici gaan we verhogen vanaf 2022.
