Motie van afkeuring
De PvdA in congres bijeen in januari 2021,
Overwegende dat het congres eerder heeft uitgesproken dat er tegen de zogenaamde ‘gele bonden’ moet worden opgetreden, hetgeen nu ook in ons verkiezingsprogramma is opgenomen,
Overwegende dat het AVV door zijn overgrote afhankelijkheid van werkgeversbijdragen in zijn praktijk beschamende verslechteringen van arbeidsvoorwaarden realiseert. Dat hiermee juist de meest kwetsbare werknemers, die lid zijn van reguliere vakbonden buiten spel worden gezet,
Overwegende dat gele bonden, waaronder ook de AVV, aan CAO-onderhandelingstafels strijdig zijn met de heersende ILO-conventie.
Overwegende dat onze voorzitter van de Eerste Kamerfractie bij gelegenheid van het aannemen van de motie tegen de gele bonden heeft toegezegd te zullen terugtreden als bezoldigd bestuurder bij het AVV,
Constaterende dat zij deze toezegging niet is nagekomen en dat zij een zichtbare rol is blijven vervullen bij de hierboven genoemde praktijken van het AVV, en dat dit mede leidt tot verdere verwijdering tussen onze partij en de FNV,
Spreekt zijn afkeuring uit over het niet nakomen van deze toezegging,
Roept haar op hieruit haar politieke consequenties te trekken,
En gaat over tot de orde van de dag.
Gerard Bosman
Toelichting
Op het congres van 7 maart is een motie aangenomen waarin uitgesproken werd dat zgn. gele bonden – bonden die o.m. financieel sterk afhankelijk zijn van bijdragen van werkgevers – moeten worden uitgesloten van cao-overleg, en dat cao’s die door deze bonden worden afgesloten niet algemeen verbindend verklaard moeten worden.
In ons concept verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamer 2021 is in het verlengde hiervan opgenomen: “Om de positie van onafhankelijke vakbonden te versterken verbieden we dat werkgevers afspraken kunnen maken met ondernemingsraden of zogenaamde gele vakbonden als er een onafhankelijke vakbond in het bedrijf of in de sector actief is.”
Bonden zonder stakingskas en die voor meer dan 50% afhankelijk zijn van werkgevers, kunnen zich niet onafhankelijk opstellen. Dat is een groot probleem omdat op deze wijze de arbeidsvoorwaarden van werknemers worden uitgehold. En het verzwakt de positie van de echte vakbonden.
In de toelichting bij de aangenomen congresmotie is duidelijk aangegeven dat het hier onder meer om het ‘Alternatief Voor Vakbond’ (AVV) gaat, de organisatie waarvan onze fractievoorzitter in de Eerste Kamer, Mei Li Vos, medeoprichter en bezoldigd bestuurder is. Zij heeft toen publiekelijk aangegeven te begrijpen dat die laatste functie nu onhoudbaar is in combinatie met haar fractievoorzitterschap. Helaas heeft zij aan die toezegging, ondanks veelvuldige oproepen daartoe, niet voldaan – zij is weliswaar geen plaatsvervangend voorzitter meer van de AVV, maar nog steeds bezoldigd bestuurder. Dit tot grote woede van veel partijgenoten die werken en/of bestuurder zijn bij de FNV. Zij ervaren in de praktijk hoe het AVV voortdurend de positie van de grootste vakbond ondermijnd door slechte cao’s af te sluiten met werkgevers, juist in branches met werknemers die toch al tot de slechtst betaalde (en met slechte rechtsposities) branches behoren. Nog onlangs werd Mei Li Vos het gezicht van een actie waarbij de kwetsbare werknemers opgeroepen werden aandelen te kopen van de HEMA.
Het AVV mag dan naar eigen zeggen een vakbond zijn, maar wordt vrijwel volledig betaald en gecontroleerd door werkgevers. Het is een gotspe dat minister Koolmees (Sociale Zaken) cao’s voor 300.000 werknemers algemeen verbindend verklaart, die door deze 680 leden tellende gele bond worden afgesloten. De 680 leden van het AVV betalen in totaal 17.000 euro aan contributie. Bijna 675.000 euro is afkomstig van werkgevers. Dat is meer dan 97,5 procent van de hele begroting! De AVV kan bij hoog en laag beweren hoe onafhankelijk het AVV van werkgevers is, maar een kind begrijpt dat zijn clubje onmiddellijk door de hoeven zakt als de werkgeversbijdragen wegvallen. Daarmee zijn ze niet onafhankelijk in de zin van artikel 2 van de ILO 98 conventie.
In de door Nederland geratificeerde ILO-conventie 98 artikel 2 verplicht de staat zichzelf om werknemers te beschermen tegen een door werkgevers gecontroleerde vakbond.
· 1. Workers’ and employers’
organisations shall enjoy adequate protection against any acts of interference
by each other or each other’s agents or members in their establishment,
functioning or administration.
· 2. In particular, acts which are
designed to promote the establishment of workers’ organisations under the
domination of employers or employers’ organisations, or to support workers’
organisations by financial or other means, with the object of placing such
organisations under the control of employers or employers’ organisations, shall
be deemed to constitute acts of interference within the meaning of this
Article.
Is het AVV eigenlijk wel een vereniging? In het verenigingsrecht geldt dat in een ALV niet-leden niet meer dan de helft van de stemmen die door leden zijn uitgebracht mogen uitbrengen zodat de primaire zeggenschap van de leden gewaarborgd is.
Het stemmen over een cao is geen algemene ledenvergadering, maar wél de meest wezenlijke stemming met grote consequenties voor de leden. Bij AVV is het heel goed mogelijk dat het merendeel van de uitgebrachte stemmen van niet-leden komt. In de stemming zit geen onderscheid tussen lid en niet-lid. Elke stem telt even zwaar.
Bij het AVV is bijna niets openbaar, niet het aantal leden, geen verslagen van ALV’s, geen jaarverslag met relevante data. Op vragen daarover krijg je geen antwoord. Mensen die zich op social media kritisch hebben uitgelaten over het AVV worden niet toegelaten. Toch lukte het een blogger om de ALV stukken te bemachtigen. Daaruit blijkt dat AVV maar 680 leden heeft. Dit terwijl voorzitter Pikaart eerder 2500 leden claimde.
In de algemene ledenvergadering van het AVV claimde het bestuur dat de cao-panels, de brede democratische en vernieuwende basis van deze ‘vakbond’, 4300 leden hebben. Je kunt je in de praktijk zonde enige controle aanmelden als lid. Per panel kan je je aanmelden, zonder controle op dubbeltellingen en zonder controle of je werkt in de sector. AVV sluit een stuk of tien cao’s af voor circa 300.000 werknemers en heeft 43 panels. Waaronder 33 slapende panels, want er valt niets te stemmen. De CAO panels zijn fake.
Het functioneren van het AVV heeft veel meer kenmerken van een stichting dan een vereniging. Maar om cao’s af te sluiten (en als gevolg daarvan bijdragen te kunnen incasseren), moet het een vereniging zijn.
De gesloten cao’s door het AVV zijn zonder uitzondering gesloten zonder betrokkenheid van de grootste bond, de FNV. Steeds zijn slechte arbeidsvoorwaarden het gevolg, juist voor mensen met zeer lage inkomens en geen vaste rechtspositie, in sectoren waar vaak goede winsten worden gemaakt en de top zich evenals de AVV-bestuurders goed beloond. In de vakbondswereld heet dit onderkruipersgedrag.
In de cao voor de detailhandel (onder meer modezaken, warenhuizen, tuincentra en sportwinkels) met werkgeversorganisatie InRetail die door AVV afgesloten (170.000 medewerkers) is gaan sommige medewerkers er zelfs op achteruit. Er zijn amper loonsverhogingen, nieuw personeel gaat erop achteruit, minder toeslagen, nog flexibelere roosters (tot 35% minder zekerheid over aantal arbeidsuren per dag!). De FNV werd niet toegelaten tot de onderhandelingstafel ondanks dat ze met ruim 10.000 leden veruit de grootste in de sector is. De raadpleging van de AVV in deze retail cao: 269 respondenten (61%) hebben vóór gestemd, 169 respondenten (39%) tegen en 33 neutraal.
Samengevat, het AVV (Alternatief voor Vakbond) is, zoals de naam al zegt, geen vakbond. Het is een vereniging met de kenmerken van een stichting, waarbij het stemrecht is geëxternaliseerd en de voornaamste inkomsten van derde belanghebbenden komen. Het AVV voldoet niet aan de criteria van de Wet op cao als bevoegde partij, omdat het geen vereniging van werknemers is, en voldoet niet aan de criteria van onafhankelijkheid zoals gesteld in ILO-conventie 98.
Het niet nakomen van de toezegging van onze fractievoorzitter in de Eerste Kamer om terug te treden als bezoldigd bestuurder bij het AVV, terwijl ons verkiezingsprogramma oproept om op te treden tegen gele bonden zoals het AVV, brengt onze partij schade toe en stelt onze relatie met de FNV onder druk.
We hadden gehoopt dat het niet nodig zou zijn, maar ons resteert nu niets anders dan een motie van afkeuring.